Doen en laten
Wanneer je stopt met anticonceptie is het verstandig om te beginnen met het slikken van foliumzuur (0,4 mg). Het advies is dit te gebruiken vanaf minimaal 4 weken voor tot in ieder geval 10 weken na de bevruchting. Dit verkleint de kans op een open rug.
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. ‘Eten voor twee' is niet nodig. Onderstaande basisvoeding is gemiddeld per dag nodig tijdens de zwangerschap:
- Brood, 6 sneetjes
- Aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten: 4 stuks of 4 opscheplepels
- Groente: 4 opscheplepels
- Fruit: 2 stuks
- Zuivel: 400 ml melkproducten en 20 gram kaas
- Vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers: 100-120 gram
- Halvarine, margarine, bak-en braadproducten: 40 gram
- Dranken: minimaal 1,5 liter
- www.voedingscentrum.nl
Infectieziekten
Toxoplasmose
Je mag geen rauw vlees eten i.v.m de kans op een toxoplasmose besmetting. Wanneer je in de tuin werkt of de kattenbak schoonmaakt, moet dit met beschermende handschoenen aan.
Listeria
In verband met de Listeriabacterie mag je geen kaas eten die gemaakt is van rauwe melk. Het staat altijd duidelijk vermeld op de verpakking (rauwe melk of au lait cru). De meeste kazen (ook schimmelkazen!) mag je gewoon eten. Was groenten en fruit goed voordat je het eet. Met name groente van de koude grond kan deze listeriabacterie bevatten.
Bij het lang bewaren van verse producten en vacuümverpakte vis zoals gerookte zalm kan deze bacterie zich ook ontwikkelen; vermijd dit dus.
Vitamine A
Wees voorzichtig met orgaanvlees zoals lever, dit bevat veel vitamine A wat niet goed is voor de ontwikkeling van de baby. Eet daarvan maximaal 1 dun besmeerde boterham per dag.
Cafeïne
Drink niet meer dan 1 kop koffie of glas cola per dag in verband met cafeïne.
Multivitamines
Als je multivitamines wilt gebruiken, zorg dan dat je preparaten gebruikt die speciaal voor zwangeren zijn. In principe zijn deze multivitamines niet nodig wanneer je gezond en gevarieerd eet. Uitzondering hierop zijn foliumzuur en vitamine D. Foliumzuur gebruik je de eerste 10-12 weken van de zwangerschap (zie voeding) en vitamine D de gehele zwangerschap. Al dan niet in de vorm van een multivitamine.
Wanneer het nodig is pijnstilling te gebruiken mag je in de zwangerschap alleen paracetamol gebruiken. Bedenk wel dat er een maximale dosering is! Drie tot vier keer per dag 1000 mg is toegestaan. Vraag ons naar de juiste dosering voor jou! Andere medicijnen mogen alleen in overleg met je behandelend arts gebruikt worden. Wanneer je al medicijnen gebruikte voor je zwanger werd overleg dan met je arts of je deze kan blijven gebruiken en meld dit bij ons als je je inschrijft.
Wanneer je zwanger wilt worden is het verstandig om te overleggen met de arts die deze medicijnen voorschrijft over het mogelijke effect van medicijnen nog voor je zwangerschap. Ook homeopathische middelen kunnen schadelijk zijn. Het gebruik van bijvoorbeeld Valeriaan, St. Janskruid en vochtafdrijvende thee raden wij ten zeerste af.
Voor verdere vragen op het gebied van medicijnen in de zwangerschap kan je terecht bij de apotheek.
Lijnen is echt af te raden. Als je flink afvalt, komen er namelijk stoffen vrij uit het vetweefsel. Deze kunnen schadelijk zijn voor de baby. Dit geldt voor de zwangerschap, maar ook in de borstvoedingsperiode.
Het drinken van alcohol is schadelijk voor je baby. Kinderen van moeders die regelmatig alcohol gebruiken lopen een groter risico op afwijkingen aan het centrale zenuwstelsel, het hart, de nieren en het gezichtsvermogen. Als ze opgroeien bestaat er een verhoogde kans op hyperactiviteit, een verminderde intelligentie en een achterstand in hun geestelijke ontwikkeling.
Advies:
Ons advies is dus helemaal geen alcohol te gebruiken in de zwangerschap. Indien nodig kan je bij ons terecht voor hulp bij het stoppen met drinken.
Meer informatie over dit onderwerp:
Ook roken tijdens de zwangerschap is uitermate slecht voor de baby. Zelfs als je zelf niet rookt, maar wel regelmatig in rokerige ruimtes komt, kan dit effect hebben op zijn of haar gezondheid. De schadelijke stoffen in de rook zorgen dat de moederkoek waardoor je kind wordt gevoed minder doorbloed raakt.
Kinderen van (mee)rokende moeders hebben gemiddeld een lager geboortegewicht en hebben ook een grotere kans te vroeg geboren te worden. Dat maakt ze extra kwetsbaar. Bij het opgroeien hebben ze meer last van hun luchtwegen dan andere kinderen.
Er zijn ook aanwijzingen dat roken één van de risicofactoren is voor wiegendood. Wiegendood komt meer voor als in de buurt van de baby (tijdens en na de zwangerschap) wordt gerookt. Wanneer jij of je partner rookt, bespreek dit dan met ons.
Nog steeds niet overtuigd van het nadelige effect van roken? Lees deze folder met feiten en cijfers.
Het gebruik van alle soorten drugs tijdens de zwangerschap is slecht voor de baby. Hij of zij kan verslaafd raken en moet dan na de geboorte worden opgenomen om af te kicken. Er is een verhoogde kans op vroeggeboorte en groeiachterstand. Als je drugs gebruikt, of hebt gebruikt bespreek dit dan met ons, zodat wij je hier zo goed mogelijk in kunnen begeleiden.
Lees meer informatie in deze folder.
Je kunt gerust op vakantie gaan als je zwanger bent. Het is natuurlijk wel verstandig een bestemming te kiezen waar goede medische zorg mogelijk is als er zich onverhoopt complicaties voordoen. Informeer voor vertrek bij je ziektenkostenverzekeraar tot welke zwangerschapsduur zij zorg in het buitenland vergoeden!
Voor sommige landen worden vaccinaties aangeraden, bij de afdeling reizigersadvisering van de GGD kunnen ze je precies vertellen welke je mag in de zwangerschap. Op hun site vind je meer handige informatie over reizen in je zwangerschap. Vliegmaatschappijen willen meestal geen zwangere vrouwen meer vervoeren die langer dan 34 tot 36 weken zwanger zijn om geen bevalling in de lucht te riskeren, maar medisch gezien is er geen bezwaar tegen een vliegreis.
Soms vraagt de maatschappij om een vliegverklaring, deze kun je bij ons krijgen. We hebben alleen bezwaar tegen een verblijf op grote hoogte (hoger dan 2500 meter) omdat daar minder zuurstof in de lucht zit. (In het vliegtuig zelf worden luchtdruk en zuurstof automatisch geregeld.)
Sommige werkomstandigheden vormen een risico voor de zwangerschap. Daarom zijn er in de wetgeving regelingen voor zwangere en pas bevallen vrouwen (de Arbeidsomstandighedenwet en het Besluit zwangere werkneemsters).
Werk waarin je wordt blootgesteld aan forse trillingen, radioactieve straling, chemische stoffen of infectierisico's zijn niet goed voor de zwangerschap. Dat geldt ook voor zwaar lichamelijk werk. Zie hiervoor informatie op de site van het RIVM.
Overleg in zulke gevallen met je werkgever of de bedrijfsarts (arbodienst) of je werk kan worden aangepast of dat je misschien tijdelijk ander werk kunt doen. Een zwangere vrouw heeft ook recht op extra pauzes en hoeft in principe niet over te werken of nachtdiensten te draaien. Dit geldt tot zes maanden na de bevalling.
Er zijn ook regels voor borstvoeding en werk. Zie ook www.arbo.nl
Tijdens het spreekuur kun je van ons desgevraagd een zwangerschapsverklaring voor de werkgever meekrijgen.
Sporten mag je in principe de hele zwangerschap, zolang dit nog prettig voelt. Sterker nog, het is zelfs goed voor je! Je lichaam geeft vanzelf aan wanneer je een stapje terug moet gaan doen.
Buikspieroefeningen raden wij af. De schuine buikspieren mag je wel blijven trainen, al is het wel verstandig dit rustiger aan te doen. Kijk ook uit voor gevaarlijke sporten zoals paardrijden, kickboksen en skiën. Het risico dat je valt of anderszins gewond raakt bij deze sporten is verhoogd. Liever niet doen dus, die paar maanden.